Wybierz sobie opiekuna! czyli rozważania o wyborach opiekuna SU w polskich szkołach

W wielu polskich szkołach przyjął się już zwyczaj przeprowadzania w miarę demokratycznych wyborów do władz samorządów uczniowskich. Choć oczywiście często zdarzają się odstępstwa od w pełni demokratycznych zasad, to zazwyczaj uczniowie dostają szansę na wybór swoich przedstawicieli.

Zupełnie inaczej jest w przypadku opiekuna. Znam bardzo mało szkół, w których wyboru opiekuna dokonują uczniowie. Zazwyczaj to, kto nim będzie, decyduje się za drzwiami pokoju nauczycielskiego lub dyrektorskiego. Często prowadzi to do sytuacji bardzo niekorzystnych z punktu widzenia samorządności - opiekunem zostaje osoba "z przydziału", ponieważ akurat w tym roku padła nią kolej lub po prostu młody nauczyciel. Czasami ktoś taki może się okazać świetnym opiekunem, ale zazwyczaj nie przykłada się do swojej roli.

Niestety opiekun musi poświęcać część swojego wolnego czasu na prace z uczniami - nikt opiekunom nie zapłaci za godziny spędzone na spotkaniach, czy podczas przygotowań do szkolnych projektów. Dlatego opiekun "z łapanki" będzie uciekał od tego typu obowiązków i pragnął robić jak najmniej...

Przynajmniej częściowym rozwiązaniem takich problemów jest wprowadzenie powszechnych wyborów opiekuna. To nie jest dobra wola dyrekcji, ani nauczycieli - to wymóg ustawowy. Zgodnie z art. 55 p. 5 ust. 6 ustawy o systemie oświaty "Samorząd uczniowski ma prawo wyboru opiekuna". Zatem, jeśli tylko przejmiecie taką inicjatywę, dyrekcja ani nauczyciele nie mogą tego zakazać.

Zachęcamy was do forsowania tego rozwiązania - argumentem dla dyrekcji może być to, że uczniowie będą się lepiej czuli w szkole, w której mogą o sobie decydować, że samorząd pod wodzą wybranego przez siebie nauczyciela tez będzie lepiej pracował, że opiekunem nie zostanie osoba przypadkowa, a nauczyciel zainteresowany wspieraniem uczniów i przez nich lubiany, że takie wybory to świetna nauka demokracji i postaw obywatelskich. Oczywiście fakt, że takie prawo daje wam ustawa regulująca funkcjonowanie wszystkich szkół, jest argumentem podstawowym!

W wypadku problemów - skontaktujcie się z Centrum Edukacji Obywatelskiej - wspólnie porozmawiamy i postaramy się rozwiązać problemy, możemy też porozmawiać z waszym dyrektorem i spróbować go przekonać. Ostatecznością jest skarga do kuratorium na dyrektora, że działa wbrew ustawie, ale nie zachęcamy do tego - jako uczniowie to wy jesteście na słabszej pozycji (lepiej, jeśli skargę napiszą rodzice - i to nie jeden, a przynajmniej kilku).

Co do spraw technicznych - moim zdaniem najlepiej wybory opiekuna przeprowadzić równolegle z wyborami władz SU. To oszczędzi kosztów i czasu potrzebnego na przygotowania. O tym, jak przygotować demokratyczne wybory, możecie wyczerpująco przeczytać na tej stronie. Najlepiej, gdyby uczniowie mogli wybierać spośród całego grona pedagogicznego. Jednak nie wszyscy nauczyciele muszą mieć chęć pracy jako opiekunowie. Dlatego zalecamy przed rozpoczęciem kampanii zebrać od każdego deklarację, czy chce kandydować. Wahających się nauczycieli warto zachęcić, że zostanie wybranym w powszechnych wyborach na opiekuna to zaszczyt i wyróżnienie, poza tym mandat zaufania od społeczności szkolnej, którym inni nauczyciele nie mogą się pochwalić.

Bardzo jestem ciekaw waszych doświadczeń z wyborów opiekuna - czy w jakiejś szkole się odbywają, a jeśli tak - to jak wyglądają. Jeśli ktoś z was zdecyduje się na wprowadzenie takiej rewolucji u siebie - także czekam na sygnał. Z chęcią pomożemy rozwiązywać wszelkie trudności.

Miejcie odwagę wybrać sobie opiekuna!